Девсаман
1992 йили таниқли антрополог олима профессор Ингаборг Балдауф билан Шовотдаги Улли пир деб аталадиган Юсуф Ҳамадоний қабри атрофидаги зиëратгохга бордик.
Зиëратгох атрофида катта бизнес авжида. Ақлдан озганларни олдин савалаб кейин чуқолоқда сақлаб даволайдиган табиблар¸ўтмиш ва келажак ҳақида башорат қилиш баробарида МММ билетларини сотаëтган фолбинлар.
Одам вужудига кириб олган ажинани алдаб чиқараман деб қўлида тап ушлаган пўрхонлар.
Ақлдан озган ва озмаган зиëратчилар. Фотиҳа сурасини ўқиб пул олаëтган серсоқол муллалар. Эрини ўйнашидан ажратиб олмоқчи бўлган ëки ўғил фарзанд тилаган аëллар. Қумалоқ билан¸ карта билан фол очадиган шулерлар. Оддий киссавур ва морс сотувчилар.
Буларни бари этнограф олим учун ҳам рассом учун ҳам бирдек қизиқ эди.
Ўша ерда биз шоир Баҳром Рўзимуҳаммад билан ҳам учрашдик.
Баҳром асли шовотлик. Баҳром бизга девсаман ҳикоясини айтиб берди.
Хомиладор аëллар ўлганида¸ қорнидаги бола мозорда девсаман шаклида туғилар экан.
Улар гўрлар орасида тўрт оëқлаб юрар ва увиллаб келган кетганни қўрқитар экан.
Шовотлик Очилбой деган йигит девсаманни кўриб ақлдан озиб Улли пир чуқолоғида ëтганини ўз кўзимиз билан кўрдик.
Улли пир манзараларидан илхомланиб мен кейинги йили Германиянинг Росток ҳамда Варнемунде шаҳарларида "Девсаман" деган кўргазма қилдим.
Девсаман акс этган бир неча расмларни немислар сотиб олди. Ўшалардан бири Болтиқ денгизи катта юк кемаси капитани бу расмни ўз штаб каютасига осиб қўйди.
Сал ўтиб Баҳром ҳам Девсаман туркумида шеърлар ëзибди. Бу мисралардан Шовотдаги Юсуф Ҳамадоний қабристони атрофидаги ғала ғовур саслари келади.
Тишлари инжудай оппоқ пари қор ила нечун ўйнашдинг сен
ёқангда товланган парча шафақ шуъласида қарайсан олисларга
бир сим титроғида бир япроқ титроғида узасан ўзингга ёққан меваларни
сийнаси мармар ёсуман табассуми аро чопқиллаб ўтасан
эшикларни бекитарлар девлар кирмасин дея
пардалар ғижимланган
дарбозага тушган нақш
оловиддин
шамчироғиники
агарда йиғламоқчи бўлсанг туш кўрасан бир зум
анқо тухумини музга уриб синдирганларида
нозвой шаббодаси учириб кетар синиқларни
тош майсага орқа қилиб томир ёзган бўлади
тун тусига қоришган нинани излаётган ким
эски қудуққа боқсанг қадимги битикларнинг ҳовури шундоқ кўтарилар
искандар шохи кўмагида ушлаганинг кўм-кўк қурбақаларми
ким бировни излайди биров эса ер ва самода йўқ
таралло қилиб юрган шайтонни тутадилар
чўнтагидан ҳужжат ахтарадилар
жин ўзининг жин эканини
тан олмайди
қўрқади
Тишлари инжудай оппоқ пари нечун сен ўйнашдинг қор ила
лолазор ила анҳор ила баҳор ила
булбул чаҳ-чаҳига ижозат берки хаёлингга кирсин
қувмоқчи бўлсанг мени юрагингга қув
муҳаббатмас мунда қўрқув муқимдир
хаёлингда яшай лаблари болингда яшай.
1992 йили таниқли антрополог олима профессор Ингаборг Балдауф билан Шовотдаги Улли пир деб аталадиган Юсуф Ҳамадоний қабри атрофидаги зиëратгохга бордик.
Зиëратгох атрофида катта бизнес авжида. Ақлдан озганларни олдин савалаб кейин чуқолоқда сақлаб даволайдиган табиблар¸ўтмиш ва келажак ҳақида башорат қилиш баробарида МММ билетларини сотаëтган фолбинлар.
Одам вужудига кириб олган ажинани алдаб чиқараман деб қўлида тап ушлаган пўрхонлар.
Ақлдан озган ва озмаган зиëратчилар. Фотиҳа сурасини ўқиб пул олаëтган серсоқол муллалар. Эрини ўйнашидан ажратиб олмоқчи бўлган ëки ўғил фарзанд тилаган аëллар. Қумалоқ билан¸ карта билан фол очадиган шулерлар. Оддий киссавур ва морс сотувчилар.
Буларни бари этнограф олим учун ҳам рассом учун ҳам бирдек қизиқ эди.
Ўша ерда биз шоир Баҳром Рўзимуҳаммад билан ҳам учрашдик.
Баҳром асли шовотлик. Баҳром бизга девсаман ҳикоясини айтиб берди.
Хомиладор аëллар ўлганида¸ қорнидаги бола мозорда девсаман шаклида туғилар экан.
Улар гўрлар орасида тўрт оëқлаб юрар ва увиллаб келган кетганни қўрқитар экан.
Шовотлик Очилбой деган йигит девсаманни кўриб ақлдан озиб Улли пир чуқолоғида ëтганини ўз кўзимиз билан кўрдик.
Улли пир манзараларидан илхомланиб мен кейинги йили Германиянинг Росток ҳамда Варнемунде шаҳарларида "Девсаман" деган кўргазма қилдим.
Девсаман акс этган бир неча расмларни немислар сотиб олди. Ўшалардан бири Болтиқ денгизи катта юк кемаси капитани бу расмни ўз штаб каютасига осиб қўйди.
Сал ўтиб Баҳром ҳам Девсаман туркумида шеърлар ëзибди. Бу мисралардан Шовотдаги Юсуф Ҳамадоний қабристони атрофидаги ғала ғовур саслари келади.
Тишлари инжудай оппоқ пари қор ила нечун ўйнашдинг сен
ёқангда товланган парча шафақ шуъласида қарайсан олисларга
бир сим титроғида бир япроқ титроғида узасан ўзингга ёққан меваларни
сийнаси мармар ёсуман табассуми аро чопқиллаб ўтасан
эшикларни бекитарлар девлар кирмасин дея
пардалар ғижимланган
дарбозага тушган нақш
оловиддин
шамчироғиники
агарда йиғламоқчи бўлсанг туш кўрасан бир зум
анқо тухумини музга уриб синдирганларида
нозвой шаббодаси учириб кетар синиқларни
тош майсага орқа қилиб томир ёзган бўлади
тун тусига қоришган нинани излаётган ким
эски қудуққа боқсанг қадимги битикларнинг ҳовури шундоқ кўтарилар
искандар шохи кўмагида ушлаганинг кўм-кўк қурбақаларми
ким бировни излайди биров эса ер ва самода йўқ
таралло қилиб юрган шайтонни тутадилар
чўнтагидан ҳужжат ахтарадилар
жин ўзининг жин эканини
тан олмайди
қўрқади
Тишлари инжудай оппоқ пари нечун сен ўйнашдинг қор ила
лолазор ила анҳор ила баҳор ила
булбул чаҳ-чаҳига ижозат берки хаёлингга кирсин
қувмоқчи бўлсанг мени юрагингга қув
муҳаббатмас мунда қўрқув муқимдир
хаёлингда яшай лаблари болингда яшай.
Комментариев нет:
Отправить комментарий